Синең биш асылың

 

(мөнәҗәтләр)

Кеше өчен иң әүвәле - намус ,дигән,

Намусыңны сатып, итмә табыш, дигән.

Байлык өчен илен-көнен саткан кеше

Ике дөнья өчен дә ул явыз, дигән.

 

Икенче иң кыйммәтлесе - гакыл, дигән, 

Гакылсызда тәүфыйкъ ягы такыр, дигән.

Гакылсызда намус та юк, иман да юк,

Ялганга ант итеп барын сатар, дигән.

 

Өченче иң кыйммәтлесе - әдәп,дигән,

Әдәп - көчле мәхәббәткә сәбәп, дигән;

Әдәпсездә бәхет тә юк, тәүфыйкъ тә юк,

Кеше исеме күтәрүе гаҗәп, дигән.

 

Дүртенче иң кыйммәтлесе - күңел,дигән,

Күңеле бозык кеше - кеше түгел,дигән,

Бозыкларга җир өстеннән асты яхшы,

Яшәмә дә,үлеп җиргә күмел,дигән.

 

Бишенче иң кыйммәтлесе - сабыр, дигән,

Сабыр кеше зур бәхетләр табар, дигән,

Бер дә юкка ачуланып дөнья бозу

Бер кайгыдан икенчегә салыр, дигән.

 

Акыл, намус, белем

Яңа, гүзәл чорга кергән чакта

Синең туган илең,

Хуҗа булып бассын алгы сафта,

Акыл, намус, белем!

Хак-гаделлек өчен яу барганда

Янган утка атыл;

Маяк булып торсын синең алда

Намус, белем,акыл!

Һәр ялганның якасына ябыш,

Мәкер белән алыш;

Җирдә тапталмасын өчен ярыш

Белем, акыл, намус!

                                 Гамил Афзал

"Җаныңның ваклыгын сылтама заманга..."

Җаныңның ваклыгын

сылтама заманга.

Куркырга, өркергә

җай бар ул һаман да.

Ә бит бар кешеләр

шәхесен ватмаган,

хаклыкны сатмаган,

вөҗданны саклаган. 

Әйткәннәр: тарихтан

түгелсәм түгеләм,

изелсәм изеләм,-

әмма да бөгелмәм!

Үзләре сеңсә дә,

рухлары калыккан.

...Әнә шулар үлеме

җан өрә халыкка.

Асылыңны яшереп

кыланма ни генә,-

буыннар хәтерендә

бары да чигелә!

Җаныңның ваклыгын

сылтама заманга...

                                  Равил Фәйзуллин

Кеше булсаң

Бу дөньяда яшәү җиңел түгел,

Һәр вак- төяк өчен җаның янса;

Намуссызлар, вөҗдансызлар өчен

Үз вөҗданың әгәр газапланса.

Бу дөньяда яшәү җиңел түгел,

Йөрәксезләр өчен йөрәк булсаң;

Телен тыйганнарның сүзе булсаң,

Хет берәүгә җирдә үрнәк булсаң.

Җиңел түгел, яуда ауганнарның

Әрнеп тынмас яралары булсаң,

Сак белән Сок кебек каушалмаган

Ике җанның аралары булсаң.

Бу дөньяда яшәү җиңел түгел,

Кулсызларның сыңар кулы булсаң;

Аяксызга терәк-таяк булсаң;

Улсызларның газиз улы булсаң.

Җиңел түгел, бу Җирдәге бөтен

Яманлыкка үчле-тешле булсаң-

Җиңел түгел яшәү Кеше булсаң.

 

Ләкин Кеше башын салса салыр,

Кешелеген барыбер саклап калыр.

                                  Зиннур Насыйбуллин.

 

 

       ("Көч һәм рух тамырлары" китабыннан)